Leviathan

Citaat:

(p. 2 - Deel van het frontispice door Abraham Bosse bij de oorspronkelijke Leviathan-uitgave uit 1651, National Portrait Gallery Londen)

Referentie:

Thomas Hobbes, Leviathan: Of de samenstelling, vorm en macht van een kerkelijke en wereldlijke staat. Vertaling, annotaties en nawoord van Wessel Krul, Amsterdam: Boom, 2010.

Commentaar:

Het beeld van de Leviathan belichaamt hier (inzoomen) letterlijk alle individuen die hij vertegenwoordigt; het centrale idee van een staat volgens Hobbes. De 'onderdanen' komen overeen dat ieder zijn recht om zichzelf te besturen overdraagt op de Leviathan of staatsmacht, conform de inhoud van het sociaal contract. Alle handelingen en oordelen van de staatsmacht of soeverein zullen zijn alsof het de handelingen en oordelen zijn van ieder individu afzonderlijk. De soevereine heerser heeft absolute macht, omdat volgens Hobbes steeds maatschappelijke strijd en wanorde dreigt, en hij is niet gebonden aan de beperkingen van het sociaal contract. De soevereine macht ziet toe op het naleven van het contract; het vaststellen van de wetgeving, het reguleren van de maatschappij en het straffen van overtreders, met als doel het zorg dragen voor vrede en veiligheid. Wanneer deze macht faalt, verliest uiteindelijk iedereen en verzanden we weer in de natuurtoestand met een oorlog van allen tegen allen.

Dit klinkt valide, zeker met de beelden van de actuele gebeurtenissen in Syrië op ons netvlies, waar een dergelijke centrale macht ontbreekt. Toch blijft de vraag in hoeverre de staat zou mogen ingrijpen in het dagelijks leven. 'De orde bewaren' is een subjectief begrip.